Staat u op het punt om geld te lenen aan familie of vrienden? Het is zeker lovend dat men vrienden of familie wil bijstaan tijdens financiële moeilijkheden, maar vergeet echter niet dat het niet altijd zo evident is. Geld is immers een moeilijk onderwerp voor velen en kan relaties aantasten.
Hoe pakt men dit het best aan en zijn er fiscale aspecten waarmee rekening gehouden moet worden?
Onderhandse lening (particuliere lening)
Wettelijk gezien staat het u vrij om geld te lenen aan eender wie. Ook op het bedrag staan geen beperkingen. Wie geld leent aan vrienden of familie, doet dat via een onderhandse lening (ook wel particuliere lening genoemd).
Er kunnen tal van redenen zijn om geld te lenen aan een kennis of familielid. Vaak financieren ouders mee als hun kinderen de aankoop van een eerste woning verrichten. Ook een kennis bijstaan bij een financieel moeilijke periode komt regelmatig voor.
Alhoewel de ontlener het voordeel heeft van een goedkope lening, kan er voor de verstrekker van de onderhandse lening een nadeel bestaan: iemand die geen lening kan bekomen bij de bank, en zich wil beroepen op een lening bij familie of vrienden, heeft misschien moeite om het geld effectief terug te betalen of heeft reeds een te grote schuldenlast.
U doet er goed aan om aan het familielid of de kennis te vragen of hij reeds offertes heeft aangevraagd bij banken en wat het resultaat hiervan was. Indien zijn lening aanvraag geweigerd werd, kan u misschien voorstellen om zijn leningen te hergroeperen zodat de maandelijkse terugbetalingslast verkleind.
Maak een contract op
Vaak gaat het om kleine leningen bij het geld lenen aan familie of vrienden en vergeet men de details op papier te zetten. Er zijn tal van redenen waarom het interessant is om toch een onderlinge overeenkomst op te stellen.
Gaat het echt om zeer kleine leningen, dan volstaat een eenvoudige schuldbekentenis wel. Bij grotere bedragen kan u een overeenkomst opmaken waarin alle modaliteiten uitgeschreven worden:
- Het leenbedrag;
- De rentevoet
- Eventuele waarborgen
- Periodiek terugbetalingsbedrag
- Looptijd van de lening
Inhoud contract onderhandse lening
Het contract omvat best alle afspraken. Het spreekt voor zich dat alle identificatiegegevens moeten opgenomen worden, maar ook het leenbedrag en andere modaliteiten. Voor een overzicht van de inhoud verwijzen we graag net het model op onze website die u hier kan terugvinden.Wel of geen rente rekenen?
Leent u geld uit aan familie of vrienden, en is dat geld afkomstig van een spaarrekening? Dan verlies u hierop waarschijnlijk interesten. Om die reden kan het interessant zijn om toch een lage rentevoet aan te rekenen om deze verliezen te recupereren. De persoon die het geld leent zal echter wel nog steeds een goedkopere lening verkrijgen in vergelijking met een persoonlijke lening op afbetaling of een geldreserve.
Toch is dat niet de enige reden waarom u interesten kan aanrekenen bij een onderhandse lening. In geval van overlijden bestaat anders de mogelijkheid dat de fiscus deze lening alsnog beschouwd als een schenking waarop successierechten zal moeten betaald worden. Dit is het geval wanneer er geld wordt geleend door ouders aan hun kinderen.
Een renteloze lening toestaan kan natuurlijk altijd. Komt de verstrekker echter te overlijden en wordt de lening verschaft aan een derde, dan zullen de erfgenamen verder instaan voor het innen van de lening. Zij kunnen echter wel de ‘renteloze lening’ aanvechten waardoor een risico bestaat dat de ontlener alsnog interesten moet gaan betalen. Dit is afhankelijk van de overeenkomsten in het contract, waardoor duidelijk wordt dat het belangrijk is om alles netjes op papier te zetten.
Lening kwijtschelden
Uw kind betaald de lening zoals afgesproken terug, maar na een aantal jaar besluit je om deze lening kwijt te schelden. Dit noemt men vaak een onrechtstreekse schenking. Dit is perfect mogelijk en kan u verrichten door een aangetekend schrijven te versturen naar uw kind met de melding adt de lening wordt kwijtgescholden zonder enige tegenprestatie.
Komt u echter te overlijden binnen de drie jaar, dan zal uw kind alsnog successierechten moeten betalen op dit bedrag omdat deze schenking in de nalatenschap valt. Dit kan vermeden worden door de aangetekende zending te laten registreren bij het registratiekantoor en schenkingsrechten te betalen.
De lening wordt niet terugbetaald
U hebt geld geleend aan vrienden of familie, en na enige tijd blijkt dat het geld niet wordt terugbetaald. Voor beide betrokken partijen kan dit gevoelig zijn en misschien zelfs de relatie hinderen. U doet er goed aan om niet te overhaast te werken en contact op te nemen met de ontlener om bijkomende uitleg te vragen. Misschien gaat het wel om een vergetelheid?
Reageert uw vriend of familielid niet op uw verzoek, dan kan u deze persoon formeel in gebreke stellen via een aangetekende zending. Op dat moment beginnen ook de verwijlinteresten te lopen. Aangetekend verzenden is nodig als bewijs.
Reageert de ontlener ook niet op deze brief dan kan u verdere juridische stappen ondernemen. Naast het bewijs van de ingebrekestelling kan u zich ook beroepen op het opgestelde leencontract of schuldbekentenis.
Zijn er fiscale aandachtspunten?
Op fiscaal vlak zijn er inderdaad enkele zaken waarmee men rekening moet houden. Naast de successierechten en schenkingsrechten zoals hierboven omschreven, dient u ook te weten dat er roerende voorheffing zal betaald moeten worden indien u intresten ontvangt op de toegestane lening. Deze intresten worden immers aanzien als een roerend inkomen en zijn niet vrijgesteld zoals dat bijvoorbeeld wel (gedeeltelijk) het geval is bij intresten van een spaarboekje.
Deze roerende voorheffing dient u via een formulier in te dienen – of ten laatste op te nemen in uw aangifte personenbelasting.
Bij zelfstandigen en ondernemingen
Wordt het geld geleend aan vrienden of familie om investeringen te verrichten voor hun beroepsactiviteit? Dan zijn interesten die zij op deze lening betaald fiscaal aftrekbaar.
De voorwaarde is echter wel dat het gaat om beroepsmatige investeringen. Wordt de investering ook gedeeltelijk privé gebruikt? Dan dient men de interesten ook evenredig op te splitsen want het private gedeelte komt niet in aanmerking voor de aftrek.
Een bijkomende voorwaarde is ook dat de aangerekende interesten marktconform moeten zijn. Men kan daarvoor het best offertes aanvragen bij enkele kredietverstrekkers. Via onderstaande tabel kan u alvast starten met het aanvragen van gratis leenoffertes.
Aanbieder | Minimum | Maximum | Bestemming | JKP vanaf (*) | Simulatie |
---|---|---|---|---|---|
€ 500 | € 25.000 | Alle doeleinden | 8,25% | Gratis aanvraag | |
€ 500 | € 50.000 | Alle doeleinden | 7,85% | Gratis aanvraag | |
€ 1.250 | € 20.000 | Alle doeleinden | 5,49% | Gratis aanvraag | |
€ 2.500 | € 50.000 | Alle doeleinden | 4,90% | Gratis aanvraag | |
€ 1.200 | € 75.000 | Alle doeleinden | 4,99% | Gratis aanvraag | |
€ 1.250 | € 40.000 | Alle doeleinden | 9,99% | Gratis aanvraag | |
€ 1.250 | € 50.000 | Alle doeleinden | 4,70% | Gratis aanvraag |
De winwinlening als alternatief
Met een win-win-lening wil de overheid particulieren aanmoedigen om geld te investeren in startende bedrijven. U kan met andere woorden geld lenen aan de onderneming van uw kind of vriend.
De kredietgever kan in ruil genieten van een belastingvermindering die 2,5% bedraagt op het openstaande gedeelte van de lening. Lees hier meer over de win win lening.
Renovatieovereenkomst (mama-papa-lening)
Is een familielid of kennis van plan om een renovatie uit te voeren, dan kan u hem/haar financieel bijstaan op voorwaarde dat het pand geregistreerd staat als leegstaand, verwaarloosd, onbewoonbaar of ongeschikt.
U kan dan ook belastingvermindering genieten van maximaal 625 euro per jaar. Indien de lening lager is dan 25.000 euro, dan bedraagt uw belastingvermindering 2,5% van het geleende bedrag (berekend op de gemiddelden van de bedragen die op 1 januari en 31 december van het aanslagjaar zijn opgenomen). Klik hier om meer te lezen over de renovatieovereenkomst.
De persoon die via een renovatieovereenkomst geld van u leent moet echter wel minstens 8 jaar in het pand gaan wonen. Hij kan echter op een goedkope manier geld lenen voor zijn renovatieproject en dit eventueel combineren met een groene lening of renovatielening.
Wilt u ook de goedkoopste lening vinden?